- głowa
- głowa {{/stl_13}}{{stl_8}}rz. ż Ia, CMc. głowawie; lm D. głów {{/stl_8}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'część ciała człowieka i większości zwierząt, mieszcząca mózg i narządy zmysłów': {{/stl_7}}{{stl_10}}Duża, okrągła głowa. Cierpieć na ból głowy. Kręcić głową z uznaniem. Kiwać głową. Włożyć czapkę na głowę. Głowa psa, konia. Owad z wyraźnie rysującą się głową. Uderzyć się mocno w głowę. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'rodzaj fryzury, uczesanie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Zrób coś z tą głową, bo wyglądasz jak czupiradło. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'człowiek o określonym poziomie intelektualnym, umysłowym': {{/stl_7}}{{stl_10}}W zespole są same tęgie głowy. Musiała to wymyślić nie lada głowa. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}4. {{/stl_12}}{{stl_7}}'ośrodek myśli, rozumu': {{/stl_7}}{{stl_10}}Roić się w głowie. Co też się roi w tej jego głowie {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}5. {{/stl_12}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'pojedynczy człowiek jako jednostka większej grupy ludzi': {{/stl_7}}{{stl_10}}Składka od głowy wynosi 10 zł. Wypili po pół litra na głowę. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}6. {{/stl_12}}{{stl_7}}'człowiek będący na czele jakiejś organizacji, instytucji; kierownik, przywódca, zwierzchnik': {{/stl_7}}{{stl_10}}Być głową domu, rodziny, rodu. Głowa państwa. Głowa Kościoła katolickiego. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}7. {{/stl_12}}{{stl_7}}'o częściach przedmiotów, roślin, kwiatów, przypominających kształtem głowę człowieka; też: górna, zaokrąglona część czegoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Ścinać głowy kapusty. Głowa masztu. ZOB. alkohol [i syn.] zaszumiał [szumi] {{/stl_10}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; (ani) przez myśl [przez głowę] {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}nie przeszło; barania głowa; bez głowy {{/stl_7}}{{stl_8}}{ktoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}bez głowy; bić – pobić na głowę {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; boli głowa {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś} {o kogoś, o coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; brać – wziąć (sobie) {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}na głowę; brak {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}[piątej] klepki (w głowie); być oczkiem w głowie; bystra głowa; chodzić {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}po głowie; chodzić z głową w chmurach; chować – schować głowę w piasek; ciosać {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}kołki na głowie [na łbie]; ćmi się {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; dach nad głową; dać sobie głowę [rękę] uciąć, (że); {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}dobrze [źle] [i syn.] wchodzi {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}do głowy; huczy {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; iść [pójść, skoczyć] po rozum do głowy; (i) z głowy; jeździć {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}po głowie; kiwać [pokiwać] głową {{/stl_7}}{{stl_8}}{nad kimś, nad czymś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; kłaść (zdrową) głowę pod ewangelię; kłaść [pakować] {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}łopatą do głowy; kłaść [wbijać] {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}do głowy [w głowę, w uszy]; kłopot [zmartwienie] spada – spadł [spadło] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}z głowy; korona {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}z głowy nie spadnie; koronowana głowa; krew uderza – uderzyła {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}do głowy; kręcić {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}głowę; kręcić {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; kręcić głową; kręci się [zakręciło się] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie {{/stl_7}}{{stl_8}}{od czegoś, z czegoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; leje się {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}na głowę; łamać [suszyć] sobie głowę {{/stl_7}}{{stl_8}}{nad czymś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; marzenie ściętej głowy; mącić – zamącić {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; mieć {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś, kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}z głowy; mieć {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; mieć {{/stl_7}}{{stl_8}}{z kimś, z czymś} {{/stl_8}}{{stl_7}}urwanie głowy; mieć coś z głową; mieć dobrze [źle] w głowie; mieć fiu-bździu w głowie; mieć głowę [łeb]; mieć głowę [łeb] {{/stl_7}}{{stl_8}}{do czegoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; mieć głowę [łeb] nie od parady; mieć głowę na karku; mieć pstro w głowie; mieć słabą [mocną] głowę; mieć spokojną głowę; mieć źle w głowie; mierzyć – zmierzyć {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}oczami [okiem, wzrokiem] (od stóp do głów); mieszać {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie [we łbie]; moja [twoja itp.] w tym głowa; nakładać – nałożyć [naznaczać – naznaczyć, wyznaczać – wyznaczyć] cenę za {{/stl_7}}{{stl_8}}{czyjąś} {{/stl_8}}{{stl_7}}głowę; nie mieć głowy {{/stl_7}}{{stl_8}}{do czegoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; nie mieć oleju w głowie; nie mieć rozumu (w głowie [i syn.]); {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}nie mieści się {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie [w pale, we łbie]; {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś, ktoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}nie wychodzi [nie chce, nie może wyjść] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}z głowy; o głowę; od stóp do głów; pilnować [strzec] {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś, czegoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}jak oka w głowie; pomieszało się [pokręciło się] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; posypywać – posypać (sobie) głowę popiołem; przewraca się – przewróciło się [poprzewracało się] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; przewracać – przewrócić {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; przewyższać {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}o głowę; przyjść [strzelić, wpaść] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}do głowy; {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}przyszło na myśl [do głowy]; ruszać – ruszyć rozumem [głową i syn.]; rwać [drzeć i in.] włosy z głowy; skracać – skrócić {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}o głowę; skrobać się w głowę [po głowie]; {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}snuje się {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}po głowie; spokojna głowa ({{/stl_7}}{{stl_8}}{czyjaś}{{/stl_8}}{{stl_7}}); stawiać – postawić {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}na głowie; {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}stoi na głowie; stuknij się [i syn.] w głowę [czoło]; suszyć {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}głowę; tępa głowa; tracić – stracić głowę; tracić – stracić głowę {{/stl_7}}{{stl_8}}{dla kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}tylko {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; uderzać – uderzyć {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}do głowy; upaść na głowę; urwanie głowy; walić [bić] głową o [w] mur; wbić {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}do głowy; wbić sobie {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}do głowy; wchodzić – wejść [włazić – wleźć] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}na głowę; wciskać – wcisnąć głowę w ramiona; w głowach; {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie nie postało [nie postoi]; wietrzeć – wywietrzeć z głowy; wisieć {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}nad głową; włos {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}z głowy nie spadnie [nie spadł]; włos się {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}na głowie jeży – zjeżył; woda sodowa uderza – uderzyła [bije] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}do głowy; wybić {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}z głowy; wybić sobie {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}z głowy; wylać kubeł [wiadro] zimnej wody na głowę; wylatywać – wylecieć {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}z głowy; wylewać – wylać {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}pomyje [kubeł pomyj] na głowę; z głową; z gołą głową; zabić [wbić] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}klina [ćwieka] (w głowę, w łeb) zachodzić w głowę; zawracać {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}głowę; zawroty głowy; zawrót głowy; zawracanie głowy; zawrócić {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w głowie; {{/stl_7}}{{stl_8}}{ktoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}z głową; zmyć {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}głowę {{/stl_7}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}głowa {{/stl_13}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}pęka [puchnie] {{/stl_13}}{{stl_7}}'ktoś ma dużo zmartwień, kłopotów, zajęć': {{/stl_7}}{{stl_10}}Dużo ją obchodzi, co tam gadają, kiedy jej głowa pęka od własnych trosk. Głowa komuś puchnie od kłopotów. ZOB. zawroty głowy, zawrót głowy {{/stl_10}}
Langenscheidt Polski wyjaśnień. 2015.